فهرست
بازده
در یک فعالیت اقتصادی یا طرح سرمایه‌گذاری، بازده (Rate of Return) عبارت است از نسبت سودی که از سرمایه اولیه در پایان دوره به دست می‌آید.
بازده انتظاری
وقتی صحبت از بازده انتظاری است منظور بازده متوسط آن دارایی یا سبد است. به عنوان نمونه برای محاسبه بازده انتظاری سالیانه یک سهم باید از بازده سال‌های قبل آن میانگین گرفت. گزارش ماهانه بازده در قالب بازده انتظاری ماهانه نیز متداول است. به عنوان نمونه اگر یک طرح سرمایه‌گذاری ۳۶% سود سالانه داشته باشد، سود انتظاری ماهانه آن برابر با ۳% خواهد بود.
محاسبه بازده
برای محاسبه بازده سهام اپل، پس از دریافت داده‌ها، درصد تغییرات روزانه را با استفاده از دستور pct_change از کتابخانه pandas به دست می‌آوریم.
import yfinance as yf
import pandas as pd
data = yf.download("AAPL", start = "2022-01-01", end = "2022-12-30")
data["return"] = 100 * data["Adj Close"].pct_change()
data
همان طور که از نمودار قیمت سهام اپل مشخص است قیمت سهام این شرکت در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است و بازده آن منفی بوده است.
data["Adj Close"].plot(figsize=(10,6))
همان طور که از نمودار قیمت سهام اپل مشخص است قیمت سهام این شرکت در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است و بازده آن منفی بوده است. این اتفاق در بازده انتظاری روزانه سهم نیز قابل مشاهده است. بازده انتظاری روزانه یک سهم برابر میانگین بازده روزانه آن است و با استفاده از دستور mean در کتابخانه pandas (numpy) می‌توان آن را محاسبه کرد.
data["return"].mean()
-0.10877269735411554
این محاسبه نشان می‌هد در ۲۰۲۲ قیمت سهام اپل به صورت متوسط روزانه منفی ۰.۱۱% کاهش یافته است.
ریسک
در فعالیت‌های اقتصادی، ریسک به میزان عدم اطمینان یا زیان ذاتی بالقوه در طرح‌های سرمایه‌گذاری اشاره دارد. هر طرح سرمایه‌گذاری با درجه‌ای از ریسک مواجه است، به همین دلیل اندازه‌گیری آن یکی از نیازهای مهم طرح‌های سرمایه‌گذاری است.
در بازارهای مالی، ساده‌ترین راه محاسبه ریسک نوسان روزانه این است که انحراف معیار (جذر واریانس) بازده‌های روزانه با استفاده از دستور std در کتابخانه pandas (numpy) محاسبه شود.
data["return"].std()
2.2515429442043837
در نتیجه باید گفت برای سهام اپل در سال ۲۰۲۲ بازده انتظاری منفی ۰.۱۱% در روز و انحراف معیار نوسان‌ها ۲.۲۵% است.
منحنی تغییرات روزانه قیمت اپل در ادامه ترسیم شده است. در این نمودار می‌توان نوسان‌های روزانه سهم را فارغ از اینکه قیمت سهم در آن تاریخ چقدر است مشاهده کرد.
data["return"].plot(figsize=(10,6))
انتخاب فاصله زمانی مناسب
برای ارزیابی یک استراتژی معاملاتی با توجه به اهداف آن لازم است بازده و ریسک با فواصل زمانی مناسب محاسبه شود. به عنوان نمونه بازده روزانه برای یک استراتژی بلندمدت که اهداف سرمایه‌گذاری سالیانه دارد چندان مناسب نیست.
در این بخش محاسبه بازده و ریسک را با فاصله زمانی ماهیانه تمرین می‌کنیم. برای این کار، ابتدا داده‌ها اپل را از سال ۲۰۱۹ تاکنون می‌گیریم.
import yfinance as yf
data = yf.download("AAPL", start="2019-01-01", end="2023-08-31")
data
برای محاسبه بازده ماهیانه از دستور resample در کتابخانه pandas استفاده می‌کنیم و داده را از وضعیت روزانه به صورت ماهیانه تبدیل کرده و آخرین روز معاملاتی هر ماه را برای ایجاد جدول نهایی انتخاب می‌کنیم.
data1 = data["Adj Close"].resample("M").last()
data1
import pandas as pd
data1 = pd.DataFrame(data1)
data1["return"] = 100 * data1["Adj Close"].pct_change()
data1
با به دست آوردن جدول ماهانه قیمت‌ها، برای محاسبه بازده انتظاری و ریسک ماهیانه اپل کافیست به صورت زیر عمل کنیم.
print("بازده ماهیانه: ", data1["return"].mean())
print("ریسک ماهیانه: ", data1["return"].std())
بازده ماهیانه: 3.2214515736213505
ریسک ماهیانه: 8.764176977496641
بازده سهام اپل در تقریبا پنج سال گذشته، به صورت متوسط ۳.۲۲% در ماه بوده و ریسکی معادل ۸.۷% داشته است.
خلاصه
در تحلیل فعالیت‌های اقتصادی و طرح‌های سرمایه‌گذاری، شاخص‌های بازده و ریسک از اهمیت زیادی برخوردارند. فواصل زمانی محاسبه بازده و ریسک با توجه به اهداف اصلی طرح انتخاب می‌شود و معمولا در قالب مقدار متوسط یا انتظاری از آن‌ها استفاده می‌شود. ریسک و بازده به ما کمک می‌کند تا رفتار سهم‌ها و استراتژی‌های معاملاتی گوناگون را با یکدیگر مقایسه کنیم و مورد ارزیابی قرار دهیم.