مشتق‌گیری یکی از مفاهیم پایه ریاضیات است که در بسیاری از حوزه‌های ریاضیات، علوم ریاضی و مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشتق‌گیری به معنی محاسبه نرخ تغییر یک تابع در یک نقطه خاص است. این نرخ تغییر با مشتق یا تغییرات کوچک تابع در آن نقطه محاسبه می‌شود


مشتق‌گیری را می‌توان برای بهینه‌سازی پارامترهای مدل و یافتن بهترین راه‌حل برای یک مسئله، به کار برد. به همین دلیل، مشتق‌گیری از مهم‌ترین ابزارها و تکنیک‌هایی است که در بسیاری از الگوریتم‌ها و روش‌های یادگیری ماشین همچون رگرسیون، روش‌های دسته‌بندی، شبکه‌های عصبی، و ... به‌کار می‌رود و نقش مهمی ایفا می‌کند.

از مهم‌ترین الگوریتم‌های بهینه‌سازی می‌توان به الگوریتم گرادیان کاهشی (Gradient Descent) اشاره نمود که پایه و أساس آن مشتق‌گیری است. گرادیان کاهشی یک الگوریتم بهینه‌سازی است که برای پیدا کردن بهترین پارامترهای مدل در یادگیری ماشین استفاده می‌شود. در این الگوریتم، با استفاده از مشتقات جزئی تابع هزینه نسبت به پارامترهای مدل، یک مقدار برای هر پارامتر محاسبه می‌شود که با تغییر آن، تابع هزینه را به حداقل می‌رساند. با توجه به سادگی و کارایی الگوریتم گرادیان کاهشی، این الگوریتم به عنوان یکی از روش‌های محبوب برای بهینه‌سازی مدل‌های یادگیری ماشین مطرح شده است.