تخمین مصرف برق ادارات و تاثیر آن در خاموشی‌ها
فرض کنید در نیمه مرداد سال ۱۴۰۰ هستیم و مصرف برق به اوج خود رسیده و نگرانی‌هایی بابت عدم تکافوی تولید برای تامین مصرف و بروز خاموشی‌های گسترده شده است. دولت قصد دارد برای کاهش مصرف برق، تمامی ادارات را چند روز تعطیل کند اما پیش از آن باید بداند به طور متوسط چند مگاوات از برق کشور در ادارات صرف می‌شود و تعطیلی ادارات چقدر می‌تواند در جلوگیری از ان موثر باشد.
روایتگری با داده‌ها و دیتاژورنالیسم
در هر بخش از بازار تحلیل داده که کار کنید حتما سر و کارتان به گزارش‌نویسی، تولید مستند و تهیه ارائه افتاده است. این‌ها همه نیازمند مهارت‌هایی هستند که بیشتر از همه جا، خود را در «روایتگری با داده‌ها» نشان می‌دهند. باید بتوانیم دستاوردهای تحلیل داده را با خط سیر مشخص مانند یک داستان جذاب ارائه کنیم، به گونه‌ای که همه چیز برای مخاطب شفاف و قابل فهم و البته قابل نقد باشد. داده‌ها معمولا از منابع مختلف می‌آیند و مراحل زیادی را طی می‌کنند تا به اطلاعات و بینش‌های ارزشمند تبدیل شوند و به مخاطب برسند. به همین دلیل به راحتی ممکن است هنگام ارائه، مخاطب سر در گم شود و از چیزی سر در نیاورد. اینجاست که باید از هنر نویسندگی و داستان‌گویی کمک گرفت و از گسست جلوگیری کرد.
ایده‌ها و داستان‌های زیادی هست که می‌توان با استفاده از داده‌ها آن‌ها را بهتر و تاثیرگذارتر تعریف کرد. از طرف دیگر، داستان‌های زیادی نیز در انبوه داده‌ها نهفته است که باید با تحلیل و موشکافی آن‌ها را استخراج کرد. به همین خاطر مهارت قصه‌گویی با داده‌ها (data story telling) را برای کسانی که با داده‌ها کار می‌کنند ضروری می‌دانند. ذهن تحلیلگر هیچ جا به اندازه خواندن و نوشتن متن‌های تحلیلی منسجم پرورش پیدا نمی‌کند.
اگر بخواهیم این مهارت را یاد بگیریم هیچ جا بهتر از دیتاژورنالیسم (data journalism) نیست. چون در هیچ شاخه دیگری «کار با داده» تا این اندازه با «قصه‌گویی» عجین نشده است. منظور از دیتاژورنالیسم، روزنامه‌نگاری و انواع دیگر تولید محتوا با تاکید بر استفاده از داده‌هاست.
در این دوره آموزشی با دیتاژورنالیسم آشنا می‌شویم، نمونه‌های جذاب و تاثیرگذار آن را بررسی می‌کنیم، امکانات تحلیل داده برای دیتاژورنالیسم را مرور می‌کنیم، انواع روایتگری با استفاده از داده‌ها را با مرور چند مثال معرفی می‌کنیم و استراتژی‌های موثر برای طرح سوال ارزشمند، ارائه موثر اطلاعات و گزارش‌نویسی گیرا و قابل فهم را یاد می‌گیریم.
تحلیل دادههای صادرات و واردات ایران
دادههای تجارت خارجی ایران به صورت ماهانه در بخش آمار وبسایت گمرک در فایل‌های جداگانه منتشر می‌شود. این داده حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره اقتصاد ایران و فرصت‌های موجود در آن است. پردازش و تحلیل دادههای گمرک نه تنها برای توضیح تحولات اقتصادی در کشور کاربرد دارد، بلکه به کشف نکاتی منتهی می‌شود که در صورت آشنایی با زمینه‌های مربوطه ارزش تجاری مستقیم دارند.
در این پروژه ابتدا باید جداولی که از سال‌های مختلف وجود دارد را فراخوانی کنیم و پس از پیش‌پردازش و یکسان‌سازی ساختار و اطمینان از مناسب بودن کیفیت آن‌ها را تجمیع کنیم. پس از آن بررسی کیفیت داده روی فایل یکپارچه شده آغاز می‌شود تا از محدودیت‌های موجود در داده آگاهی پیدا کنیم و در برخی موارد نیز اشکالات موجود را برطرف کنیم. پس از آن پرسش‌هایی مطرح می‌شود که باید با پردازش و تحلیل دادههای گمرک به آن‌ها پاسخ دهیم یا خودمان پرسش‌های جدیدی مطرح کنیم و تحلیل داده را با هدف ارائه پاسخ به آن‌ها در دستور کار قرار دهیم.
نفرین فراوانی
این تصور در میان مردم غرب آسیا، شمال آفریقا و بسیاری از دیگر کشورها وجود دارد که دسترسی حکومت‌ها به منابعی مانند نفت، گاز و زغال سنگ و … آن‌ها را به مردم بی‌نیاز می‌کند و این باعث ناکارآمد شدن اقتصاد، فساد و تضعیف دموکراسی می‌شود. بررسی این پدیده در شاخه‌های مختلفی از علوم مانند اقتصاد سیاسی سابقه دارد و با عباراتی مانند «نفرین منابع» و «پارادوکس فراوانی» به آن پرداخته شده است.
برای بررسی این که این ایده چقدر با واقعیت موجود در کشورهای جهان همخوانی دارد باید دادههای مختلف درباره وضعیت آن‌ها را از هر دو زاویه در کنار هم قرار داد و تحلیل کرد. در این پروژه ابتدا منابعی برای پیدا کردن دادههای منابع طبیعی در کشورها و تغییرات آن در سال‌های اخیر پیشنهاد خواهد شد. سپس داده‌هایی درباره عملکرد حکومت‌ها در شاخص‌هایی حول مفاهیمی مانند شفافیت، فساد و دموکراسی معرفی می‌شود.
در این پروژه ابتدای باید دادههای معرفی شده و روش تهیه آن‌ها را شناسایی کنید، سپس متغیرهای مناسب برای تحلیل رابطه مورد نظر را با استفاده از آن‌ها ایجاد کنید و در نهایت قدرت تبیین نظریه نفرین فراوانی را در قالب یک مدل آماری بیان کنید.
تصویر بالا از یک نقاشی با همین نام گرفته شده است: Rodel Tapaya; The Paradox of Plenty, 2015